ماه رمضان نهمین ماه از ماه‌های قمری و بهترین ماه سال است. ماه رمضان ماه روزه گرفتن مسلمانان است.

واژه رمضان از ریشه «رمض» و به معنای شدت تابش خورشید بر سنگریزه است. می‌گویند چون به هنگام نامگذاری ماه‌های عربی، این ماه در فصل گرمای تابستان قرارداشت، ماه رمضان نامیده شد، ولی از سوی دیگر، «رمضان»از اسماء الهی است. این ماه، ماه نزول قرآن و ماه خداوند است و شب‌های قدر در آن قراردارد. فضیلت ماه رمضان بسیار زیاد و نامحدود است. در زبان کردی روژک ، روژو و روچی با پسوند هایی مختلف که همانا معنی روزه را می دهند آمده است . از نیمه دوم ماه شعبان چهره شهر ها و روستاهای کردستان به کلی دگرگون می شود و همه جا رنگ بوی تازه می گیرد زن و مرد و پیر و جوان در جنب و جوش و آماده  نمودن خویش برای استقبال از ماه خود سازی و نزدیک شدن به پروردگار هستند در گذشته های دور که وسایل ارتباط جمعی مثل امروزه وجود نداشت مردم ماه مبارک رمضان را با روئیت هلال آغاز می کردند و با روئیت هلال به پایان می برند از این رو چند ساعت مانده به غروب آفتاب راهی ارتفاعات می شدند تا بلکه هلال ماه را روئیت کنند و به اطلاع مردم برسانند در کردستان مردم برای روئیت هلال از همدیگر پیشی می گرفتند .

ماه رمضان که از راه می رسد، در کردستان ندای مرحبا مرحبا با آهنگ و وزن خاصی در محله ها به گوش می رسد. آوازی که فرا رسیدن ماه برکت و رحمت را به مردم شهر خبر می دهد و جشن می گیرد.

ماه رمضان ماه خداوند، ماه نزول قرآن و از شریف‌ترین ماه‌های سال است. در این ماه درهای آسمان و بهشت گشوده و درهای جهنم بسته می‌شود و عبادت در یکی از شب های قدر بهتر از عبادت هزار ماه است.

پیش از اذان مغرب مساجد و تکایای استان کردستان پر از صدای دعاهای مذهبی و اشعاری می شوند که نمازگزاران در مدح رسول گرامی اسلام (ص) می خوانند.

در 15 روز اول ماه رمضان قبل از اذان عشاء ،موذن با صدای بلند و با لحنی دلنشین حلول ماه رمضان را چنین خوشامد می گوید؛مرحبا مرحبا یا شهر رمضان، مرحبا مرحبا یا شهر تسبیح و التهلیل و تلاوت القران مرحبا، مرحبا مرحبا یا شهر الخیر و البرکت و الاحسان مرحبا در نیمه دوم ماه رمضان موذن بجای مرحبا، الوداع می گوید.

در مساجد پس از نماز عصر، روزه داران از سخنرانی مذهبی با موضوع ماه رمضان بهره می برند. این اشعار مذهبی تا پانزدهم ماه رمضان به اوج خود می رسند اما با گذشتن از نیمه ماه رمضان، آوازها کم کم تغییر لحن پیدا می کنند و لحن اندوه و حزن می گیرند. از اینجا به بعد، صحبت از فراق است و خداحافظی با ماه مبارک رمضان.

در 10 شب آخر ماه رمضان یعنی از 19 تا 29 رمضان بسیاری از روزه داران با حضور در مساجد از نیمه شب تا ساعتی قبل از اذان صبح، مناجات می کنند و نماز و قرآن می خوانند.
همچنین در ماه مبارک رمضان پخت نان‌های محلی با نام‌های «برساق» و «نان تاوه‌ای» از دیگر رسوم مردم کردستان است.

مردم این دیار طبق آیینی دیرینه برای شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان نوعی نان محلی به نام «کولیره» می پزند و سپس آن را بین همسایگان و اهالی محل تقسیم می‌کنند.
افطاری دادن به مساکین و نیازمندان در خانه ها،مساجد و تکایا نیز از دیگر سنتهایی است که مردم متدین کردستان در ماه مبارک رمضان انجام می دهند و از آن برای تقرب به خدا استفاده می کنند.

رسول خدا (ص) در خطبه شعبانیه خود درباره فضیلت و عظمت ماه رمضان فرموده است: «ای بندگان خدا! ماه خدا با برکت و رحمت و آمرزش به سوی شما روی‌آورده است؛ ماهی که نزد خداوند بهترین ماه‌ها است؛ روزهایش بهترین روزها، شب‌هایش بهترین شب‌ها و ساعاتش بهترین ساعات است».

پس بیایید از این قافله نور عقب نمانیم.